Ina capodovra da la tecnica viafierila: il Patrimoni mundial da l'UNESCO Viafier retica

Ina capodovra da la tecnica viafierila: il Patrimoni mundial da l'UNESCO Viafier retica -

La Viafier retica ed il Grond Mir chinais sin il medem stgalim: il 2008 è il traject da viafier tranter Tusaun e Tirano vegnì undrà cun il predicat Patrimoni mundial da l'UNESCO. Ina distincziun che onurescha ed oblighescha a medem temp.

Cuntradas originaras, puncts panoramics impressiunants e capodovras architectonicas – il viadi cun la Viafier retica tras la regiun da l'Alvra e dal Bernina è in eveniment nunemblidaivel. Il 2008 è il traject tranter Tusaun e Tirano, ch'è var 122 kilometers lung e passa 100 onns vegl, vegnì undrà sco Patrimoni mundial da l'UNESCO. Dapi lura figurescha el en la glista cun monuments culturals illusters sco il Taj Mahal, il Grond Mir chinais u l'Acropolis, per numnar mo intgins dals lieus enconuschents cun status da Patrimoni mundial da l'UNESCO.

L'impurtanza da la distincziun per la Viafier retica
La distincziun cun il label Patrimoni mundial da l'UNESCO è senza dubi ina gronda onur, ella oblighescha dentant era. Cun sa laschar registrar en la glista dal Patrimoni mundial da l'UNESCO empermetta la Viafier retica a la cuminanza da las naziuns da proteger il bain cultural e d'al mantegnair per las generaziuns futuras en ina furma uschè autentica sco pussaivel. Sch'ella vul construir da nov, transfurmar e renovar l'infrastructura da viafier, sto ella resguardar las disposiziuns da protecziun da l'UNESCO. Per la tgira e l'ulteriur svilup da quest bain cultural, en accord cun las valurs e las finamiras da l'UNESCO, è responsabla la «Societad Patrimoni mundial VR». Ella consista da represchentants da la Viafier retica, da la Confederaziun, dal Chantun sco era da las vischnancas che sa chattan en il perimeter. Ella garantescha e regulescha il mantegniment e l'utilisaziun persistenta dal patrimoni mundial.

Construir en il territori dal Patrimoni mundial da l'UNESCO
Il tunnel da l'Alvra vala sco element central dal traject dal Patrimoni mundial da l'UNESCO. Per construir il nov tunnel da l'Alvra e midar il tunnel da l'Alvra I en in tunnel da segirezza èsi damai stà indispensabel da tegnair quint dal Patrimoni mundial da l'UNESCO. Durant la planisaziun dal nov tunnel ha la Viafier retica perquai collavurà stretgamain cun la tgira da monuments dal Chantun e da la Confederaziun. Tut las midadas da la cumparsa tant da la concepziun dal terren sco era dals implants da viafier èn vegnidas tematisadas ed ils resultats fixads en in «masterplan». Il plan vala sco directiva concernent il tractament da la substanza architectonica istorica e da las construcziuns che vegnan erigidas da nov.

Il «masterplan» cumpiglia tranter auter las suandantas mesiras per mantegnair l'impressiun generala da la cuntrada e per resguardar ils aspects da l'istorgia da la construcziun:

  • la substanza architectonica impurtanta dal punct da vista da la tgira da monuments vegn – en cas da relaziuns da plaz stretgas – ubain spustada ubain demontada e puspè erigida suenter la fin da las lavurs da construcziun

  • ils portals dal nov tunnel inclus ils spazis davant quels vegnan concepids en cunvegna cun la tgira da monuments

  • structuras da la cuntrada sco scarpas, foss e vias vegnan mantegnidas

  • diversas midadas temporaras ch'èn necessarias per il manaschi da construcziun, vegnan renatiralisadas suenter la fin da las lavurs da construcziun

Il pli impurtant en in'egliada – las cifras ed ils fatgs

Il pli impurtant en in'egliada – las cifras ed ils fatgs

Dapi 125 onns sa stortiglia la viafier da muntogna tras il chantun Grischun e collia vischnancas cun citads, valladas lontanas cun destinaziuns turisticas pulsantas ed il nord cun il sid. Tut las cifras ed ils fatgs interessants davart l'istorgia da success da la Viafier retica.

Fascinescha dapi il 1889: la Viafier retica

Fascinescha dapi il 1889: la Viafier retica

Dapi il 1889 fa la Viafier retica part dal Grischun. Dapi quel onn na pon ins betg pli imaginar ina da las pli bellas cuntradas da la Svizra senza questa viafier da renum mundial. Integrada armonicamain en la natira selvadia, collia ella ils pli bels lieus dal territori alpin cun lingias da viafier impressiunantas e fascinescha, grazia a sias numerusas fassettas, sco strusch in'autra viafier.